Μουσείο, Αρχαιολογικό Χαλκίδας

Στο αρχαιολογικό μουσείο της πρωτεύουσας της Εύβοιας εκτίθενται ευρήματα που χρονολογούνται από την παλαιολιθική μέχρι και την ύστερη ρωμαϊκή εποχή και προέρχονται από τις ανασκαφές στην ίδια την πόλη, στη γύρω περιοχή και σε άλλες τοποθεσίες του νησιού. Η υποδειγματική έκθεση των αντικειμένων κατά ιστορικές περιόδους και θεματολογικές ενότητες στις τρεις αίθουσες του κτιρίου των αρχών του 20ού αι. και στο προαύλιό του εγκαινιάστηκε το 1990. Όσο θελκτική κι αν φαντάζει η έκθεση των μεγάλων σε διάσταση ευρημάτων στον υπαίθριο χώρο, εμείς σας προτείνουμε να τα αφήσετε για το τέλος. Και αυτό για δύο λόγους: γιατί αυτά τα ευρήματα είναι μεταγενέστερα όλων σχεδόν των υπολοίπων που στεγάζονται μέσα στο κτίριο, αλλά και γιατί μπορείτε να τα δείτε όταν θα είστε πιο κουρασμένοι, έπειτα από την προσεκτική παρατήρηση των όσων εκτίθενται στις αίθουσες. Αν αποφασίσετε να ακολουθήσετε την πρότασή μας και να πάρετε τα πράγματα με τη σειρά, μπαίνοντας στο κτίριο πρέπει πρώτα να κατευθυνθείτε προς τη δεξιά αίθουσα, όπου βρίσκονται συγκεντρωμένα τα αντικείμενα μιας μακράς χρονικής περιόδου που αρχίζει από την παλαιολιθική εποχή (100000 π.Χ. περίπου) και φτάνει μέχρι το τέλος των γεωμετρικών χρόνων (700 π.Χ.). Στο κάτω μέρος της προθήκης 1, που θα βρείτε στην αριστερά πλευρά της αίθουσας αυτής, εκτίθενται εργαλεία της παλαιολιθικής εποχής, όπως πυρήνες και φολίδες από πυριτόλιθο, που προέρχονται από τις εγκαταστάσεις στην Αγκάλη και στον Άγιο Γεώργιο της βόρειας Εύβοιας και στη Νέα Αρτάκη και στον Άγιο Αθανάσιο της κεντρικής Εύβοιας. Τα χειροποίητα αγγεία της ίδιας προθήκης προέρχονται κυρίως από το σπήλαιο των Θαρουνιών, στην κεντρική Εύβοια, όπου βρέθηκαν δείγματα πολλών ειδών και τεχνικών διακόσμησης κεραμικών της νεολιθικής εποχής. Από αυτά αξίζει να προσέξετε τη φιάλη με το θαμπό επίχρισμα και ένα ιδιόμορφο αγγείο με εγχάρακτη διακόσμηση τριγώνων, που χρησίμευε πιθανόν για το φωτισμό του σπηλαίου. Μαζί με αυτά τα όμορφα αγγεία εκτίθενται και μερικά εργαλεία της ίδιας εποχής. Στις τρεις επόμενες προθήκες (2, 3, 4) και σ’ αυτήν που βρίσκεται απέναντί τους, στο μέσο της αίθουσας (9), έχουν συγκεντρωθεί τα ευρήματα από τη Μάνικα, που βρίσκεται σε μικρή απόσταση βόρεια της Χαλκίδας, όπου κατά την πρωτοελλαδική περίοδο είχε ιδρυθεί ένας σημαντικός παραθαλάσσιος οικισμός. Τα ευρήματα αυτά αποδεικνύουν ότι οι κάτοικοί της είχαν εμπορικές επαφές με πολλά άλλα λιμάνια του Αιγαίου, εμπορευόμενοι τον πολύτιμο για την κατασκευή όπλων και εργαλείων οψιανό από τη Μήλο, γεωργικά προϊόντα και ξυλεία. Μια ιδέα για το πώς ήταν ο οικισμός της Μάνικας μπορείτε να πάρετε από το σχέδιο και τις φωτογραφίες των σπιτιών της, που έχουν αναρτηθεί αριστερά και δεξιά από την προθήκη 2, και από την αναπαράσταση ενός τάφου που έχει στηθεί στο κάτω μέρος της ίδιας προθήκης, όπου διακρίνονται ένα τηγανόσχημο σκεύος, λεπίδες οψιανού και ένα κυκλαδικό ειδώλιο. Επίσης, στην προθήκη 2, θα δείτε σφαιρικά αγγεία με το χαρακτηριστικό της νεολιθικής εποχής στιλπνό επίχρισμα, από τα οποία ξεχωρίζει μία ραμφόστομη φιάλη στο επάνω ράφι, καθώς επίσης και πυρήνες, λεπίδες και φολίδες από οψιανό. Στην προθήκη 3 εκτίθενται πολλά είδη αγγείων της 3ης χιλιετίας π.Χ., όπως ασκοί, πρόχοι, δίωτα κύπελλα από τεφρόμαυρο πηλό και μόνωτα κύπελλα τρωικού τύπου, καθώς επίσης και αγγεία σε σχήμα αμφορέα και χάλκινα εργαλεία (σμίλες, κοπίδια και άγκιστρα). Στην επόμενη προθήκη (4) συνεχίζεται η έκθεση κεραμικής της μεσοελλαδικής περιόδου από τη Μάνικα, με αντικείμενα που προέρχονται κυρίως από τάφους. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν τα τηγανόσχημα σκεύη, μια μαρμάρινη φιάλη, μια πυξίδα σε σχήμα αχινού, αγγεία που χρησίμευαν ως χρωματοθήκες για τη βαφή των νεκρών, στα οποία έχουν σωθεί ίχνη χρώματος, και σκεύη μικρών διαστάσεων, όπως ο οξυπύθμενος αμφορέας και οι πυξίδες. Στο κάτω μέρος της προθήκης, μαζί με μια μικρή συλλογή χάλκινων κοσμημάτων, παρουσιάζονται και μερικά αγγεία (κύλικες, καρποδόχες και δίωτα αγγεία) που αποτελούν δείγματα της ονομαζόμενης μινυακής κεραμικής. Τα υπόλοιπα εκθέματα από τη Μάνικα στην προθήκη 9 είναι μαρμάρινες κυκλαδικές πυξίδες, λίθινα ποτήρια με ψηλό πόδι, οστέινες χρωματοθήκες με εγχάρακτη διακόσμηση και ζωόμορφα λίθινα αγγεία. Στην ίδια προθήκη εκτίθενται, επίσης, μερικά μαρμάρινα αγγεία από την τοποθεσία Μακρυκάπα της κεντρικής Εύβοιας. Στην προθήκη αυτή την προσοχή κλέβει η αξιόλογη συλλογή κυκλαδικών ειδωλίων. Βρέθηκαν τα τελευταία χρόνια και είναι αντιπροσωπευτικά όλων σχεδόν των φάσεων της τέχνης που άνθησε στις Κυκλάδες κατά την εποχή του χαλκού. Από αυτά ξεχωρίζουν το κατασκευασμένο από κόκαλο μικρό ειδώλιο (αρ. 5419), το κεφάλι ειδωλίου τύπου Σπεδού (αρ. 5804), το ειδώλιο καθιστής μορφής με διπλωμένα στο στήθος τα χέρια από σκούρο πράσινο λίθο (οφείτη) (αρ. 5966) και αυτό της καθιστής γυμνής μορφής με τα σταυρωμένα πόδια (αρ. 6049), που έχει το αριστερό χέρι κάτω από τη μασχάλη και σηκωμένο το δεξί, προφανώς για πρόποση. Στις προθήκες 5 και 6, στη δεξιά πλευρά της αίθουσας, βρίσκονται συγκεντρωμένα τα ταφικά κυρίως ευρήματα της μυκηναϊκής περιόδου. Αν και δεν έχουν εντοπιστεί ακόμα σημαντικά μυκηναϊκά οικιστικά κέντρα στη Χαλκίδα, τα πλούσια ευρήματα των θαλαμοειδών και θολωτών τάφων αποδεικνύουν το υψηλό επίπεδο διαβίωσης των κατοίκων που έζησαν από τα μέσα του 17ου αι. π.Χ. έως τα μέσα του 11ου αι. π.Χ., που καλύπτει η μυκηναϊκή περίοδος. Η ανάπτυξη του θαλάσσιου εμπορίου, οι πλούσιες φυσικές πηγές και ο έλεγχος του πορθμού του Ευρίπου ήταν οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη και την ευημερία των οικισμών. Απόδειξη της ακμής της Χαλκίδας κατά τη διάρκεια αυτών των αιώνων αποτελεί η ομηρική αναφορά στον κατάλογο των πλοίων που έλαβαν μέρος στην εκστρατεία κατά της Τροίας (Νηών Κατάλογος), όπου αναφέρεται πως η πόλη συμμετείχε με 40 πλοία. Στην προθήκη 5 εκτίθενται σημαντικά ευρήματα κεραμικής από την πρώτη φάση της μυκηναϊκής περιόδου (1600-1450 π.Χ. περίπου), με φυτικά και θαλάσσια θέματα κυρίως, που μαρτυρούν μινωική επίδραση. Τα περισσότερα από αυτά έχουν βρεθεί στο νεκροταφείο που ανασκάφηκε στις αρχές του 20ού αι. στη θέση Βρωμούσα, στα βορειοανατολικά όρια της σημερινής πόλης της Χαλκίδας. Από αυτά αξίζει να προσέξετε, στο επάνω ράφι, την πρόχου με τους κρίνους, τον ψευδόστομο αμφορέα με διακόσμηση χαρακτηριστικών μυκηναϊκών ασπίδων σε σχήμα του αριθμού 8, το αρτόσχημο αλάβαστρο, ενώ στο κάτω ράφι το ρυτό και το άριστα διατηρημένο χάλκινο ξίφος. Τα αγγεία της προθήκης 6 προέρχονται από την τελευταία περίοδο του μυκηναϊκού πολιτισμού, από το 13ο αι. π.Χ. δηλαδή, και μέχρι την εισβολή των φύλων των Δωριέων στον ελλαδικό χώρο, το 1100 π.Χ. περίπου, και βρέθηκαν σε θαλαμοειδείς και θαλαμωτούς τάφους που έχουν ανασκαφεί στη Βρωμούσα, στην Παναγίτσα της Μάνικας και στο Μίστρο. Στην προθήκη 7, όπως θα παρατηρήσετε, η διακόσμηση στα αγγεία έχει αλλάξει. Πρόκειται για ευρήματα της πρωτογεωμετρικής και γεωμετρικής εποχής (1050-700 π.Χ.), στη διάρκεια των οποίων ιδρύεται η πόλη της Χαλκίδας (800 π.Χ. περίπου), και οι κάτοικοί της, μαζί με τους κατοίκους της Ερέτριας, δημιουργούν αποικίες στη Χαλκιδική, στη Νότια Ιταλία και στη Σικελία. Ανάμεσα στα εκθέματα αυτής της προθήκης ξεχωρίζουν, στο επάνω ράφι, το τριπλό αγγείο προσφορών (κέρνος) (αρ. 1659) και η μικρή υδρία του 8ου αι. π.Χ. που στο λαιμό φέρει διακόσμηση του δέντρου της ζωής, πλαισιωμένου από δύο άλογα που στέκονται όρθια στα πίσω πόδια τους (αρ. 2107). Στην τελευταία προθήκη της αίθουσας (8) έχουν συγκεντρωθεί δείγματα μικροτεχνίας που χρονολογούνται από το 3000 έως το 1100 π.Χ. περίπου, τα οποία προέρχονται από την Εύβοια αλλά και την Εγγύς Ανατολή. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι δύο μυκηναϊκοί σφραγιδοκύλινδροι με παράσταση πομπής ο ένας και ψαριών ο δεύτερος, τα περιδέραια με χάντρες από φαγεντιανή, αχάτη και ήλεκτρο, τα πλακίδια από ελεφαντόδοντο και δύο ειδώλια στο σχήμα των ελληνικών γραμμάτων Φ (με διπλωμένα τα χέρια κάτω από το στήθος) και Ψ (με υψωμένα τα χέρια). Στην ίδια προθήκη, ως φόρος τιμής στη μνήμη του διακεκριμένου αρχαιολόγου Χρήστου Τσούντα, που συμμετείχε στις ανασκαφές της Εύβοιας στις αρχές του περασμένου αιώνα, εκτίθεται ένα χειρόγραφό του. Η χρονολογική παρουσίαση των εκθεμάτων συνεχίζεται στην αριστερή αίθουσα του μουσείου, με έργα των ιστορικών χρόνων. Όμορφα δείγματα της αρχαϊκής γλυπτικής είναι οι δύο κεφαλές κούρων με το χαρακτηριστικό μειδίαμα στα χείλη, που είναι τα πρώτα ευρήματα που θα συναντήσετε μπαίνοντας στην αίθουσα, στα αριστερά σας. Της ίδιας εποχής είναι και οι δύο κορμοί κούρων που εκτίθενται εκατέρωθεν της προθήκης 10. Ο πρώτος, αριστερά της προθήκης, είναι δείγμα της τελευταίας φάσης της αρχαϊκής περιόδου (520-480 π.Χ.), όταν κυριαρχούσε ο αυστηρός ρυθμός. Ο δεύτερος, στα δεξιά της προθήκης, προέρχεται από το ναό του Δαφνηφόρου Απόλλωνα της Ερέτριας. Τα γλυπτά του αετώματος αυτού του ναού μπορείτε να δείτε στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ερέτριας. Τη μικρή συλλογή αρχαϊκών γλυπτών συμπληρώνει το μαρμάρινο ανάγλυφο σύμπλεγμα του λιονταριού που επιτίθεται σε ελάφι, ένα από τα προσφιλέστερα θέματα της εποχής, που εκτίθεται πάνω από την προθήκη 10. Σε αυτή την προθήκη (10) εκτίθεται και ένας μεγάλος αριθμός διαφορετικών, κυρίως μεταλλικών ευρημάτων, που προέρχονται από όλη την Εύβοια. Από αυτά ξεχωρίζουν το μικρό μολύβδινο ιθυφαλλικό ειδώλιο (αρ. 1408), τα επιχρυσωμένα χάλκινα στολίδια, που πιθανόν αποτελούσαν φύλλα στεφανιού και εκτίθενται όπως βρέθηκαν, μέσα σε χάλκινη φιάλη (αρ. 856), και τα τρία χάλκινα κουδούνια, που πιθανόν ήταν αποτροπαϊκά σύμβολα. Δείτε επίσης τα πήλινα επιχρυσωμένα κοσμήματα της ελληνιστικής εποχής, που ήταν επίρραπτα σε δέρματα ή σε ρούχα, και τα όπλα στο κάτω μέρος της προθήκης δεξιά. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η συλλογή νομισμάτων που παρουσιάζεται στην ίδια προθήκη, γιατί μέσα από τις παραστάσεις τους μπορεί να παρακολουθήσει κανείς την ιστορία του νησιού από τον 5ο αι. π.Χ. μέχρι και το τέλος της ρωμαϊκής εποχής. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Εύβοια, λίγο μετά την Αίγινα, ιδρύθηκαν από πολύ νωρίς (550-575 π.Χ. περίπου) νομισματοκοπεία, στη Χαλκίδα, στην Ερέτρια και στην Κάρυστο, στα οποία ήρθε να προστεθεί, από το 350 π.Χ. περίπου, και αυτό της Ιστιαίας. Εκτός από τα ευβοϊκά νομίσματα, εκτίθενται και αθηναϊκά νομίσματα που φέρουν απεικόνιση κουκουβάγιας, αργυρά νομίσματα από τη Βοιωτία, νομίσματα από την εποχή της μακεδονικής κυριαρχίας στο νησί, νομίσματα από πόλεις με τις οποίες υπήρχαν εμπορικές συναλλαγές, καθώς επίσης νομίσματα από την εποχή των Ρωμαίων. Δεξιά από την προθήκη 10 εκτίθεται μια χάλκινη υδρία που βρέθηκε στο Αλιβέρι. Στην προθήκη 11 μπορείτε να δείτε, στο κάτω ράφι, κορινθιακούς αρύβαλλους με διακόσμηση από φυτικά και ζωικά θέματα, πολεμιστές και μυθικά όντα, των αρχών του 6ου αι. π.Χ. Από την Κόρινθο προέρχεται και η λήκυθος που βρίσκεται στο δεξί μέρος του μεσαίου ραφιού (αρ. 960), στην οποία εικονίζονται ένα ελάφι και ένα λιοντάρι. Άξια προσοχής είναι και το κεραμικό σουρωτήρι (ηθμός) (αρ. 2829), ο αμυγδαλόσχημος αμφορίσκος (αρ. 1404) και η λήκυθος με τη γυναικεία μορφή πάνω σε τέθριππο άρμα (αρ. 2812), που πιθανόν απεικονίζει την Αριάδνη, η οποία έχει αποδοθεί στον ονομαζόμενο Ζωγράφο των Αθηνών 581, έργο του 500 π.Χ. περίπου. Από τα ειδώλια της προθήκης, τα περισσότερα από τα οποία ήταν αφιερώματα σε ναούς, ξεχωρίζει ένα ανθρωπόμορφο στο μεσαίο ράφι (αρ. 1059) και ένα σανιδόμορφο, του ονομαζόμενου «τύπου των Παπάδων», τα οποία προέρχονται από εργαστήρια της Βοιωτίας. Πολύ ενδιαφέροντα είναι τα δύο πήλινα προσωπεία με το χαρακτηριστικό αρχαϊκό μειδίαμα (αρ. 2849, 2850) και τα δύο ειδώλια σειρήνων (αρ. 272, 1080) που εκτίθενται στο μεσαίο ράφι. Δεξιά της προθήκης 11 θα συναντήσετε μια ανάγλυφη επιτύμβια αετωματική στήλη σε μορφή μικρού ναού, με την απεικόνιση ενός νεαρού που κρατά στο δεξί του χέρι ένα πουλί, έργο του 4ου αι. π.Χ. με έντονη αττική επιρροή. Ακριβώς δίπλα βρίσκεται μια επιτύμβια στήλη που απεικονίζει μια γυναικεία μορφή να κρατά με το αριστερό της χέρι το ιμάτιό της, έργο του 5ου αι. π.Χ. Στην προθήκη 12 εκτίθενται αγγεία, πήλινα ειδώλια και κοσμήματα, τα περισσότερα από τα οποία είναι κτερίσματα από τάφους των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων. Αμέσως το βλέμμα πέφτει πάνω στο χρυσό στεφάνι, που αποτελείται από 82 χρυσά φύλλα ελιάς, και ήταν πιθανόν το έπαθλο για το νικητή αγώνων κατά τη διάρκεια της ελληνιστικής περιόδου. Στην προθήκη αυτή εκτίθενται, επίσης, μερικά άλλα κοσμήματα μαζί με μια κούκλα με αρθρωτά μέλη (πλαγγόνα) και μια μικρογραφική ερμαϊκή στήλη της ρωμαϊκής περιόδου που μιμείται πρότυπο της αρχαϊκής εποχής. Από τα αγγεία της προθήκης ξεχωρίζουν μια ερυθρόμορφη λήκυθος στο επάνω ράφι (αρ. 2741), το πώμα λεκανίδας στο κάτω ράφι αριστερά, με τις γυναικείες μορφές να βαδίζουν προς τα δεξιά (αρ. 2931), και ένας αμφορίσκος από τη Χαλκίδα (αρ. 578). Από τα αγγεία της προθήκης 13 αξίζει να προσέξετε, στο επάνω ράφι, τις λευκές λαγήνους που χρησιμοποιούνταν για το σερβίρισμα του κρασιού κατά τους ελληνιστικούς χρόνους, ενώ από τα ειδώλια, αυτό με την καθιστή γυναικεία μορφή στο μεσαίο ράφι (αρ. 2858), στο οποίο σώζεται το αρχικό του λευκό επίχρισμα, και το ειδώλιο του Ερμή με το ερίφιο περασμένο στους ώμους στο κάτω ράφι (αρ. 2807). Ανάμεσα στις προθήκες 13 και 14 έχουν τοποθετηθεί δύο επιτύμβιες στήλες που έχουν ως θέμα ένα νεκρό έφηβο που συνοδεύεται από το σκύλο του. Στην προθήκη 14, όπου εκτίθενται αγγεία και δείγματα μικροτεχνίας των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, θα δείτε σκύφους με ανάγλυφες παραστάσεις, μυροδοχεία, υφαντικά βάρη (αγνύθες), λύχνους και μήτρες λύχνων, ένα μαρμάρινο φαλλό και τρία χρυσά δαχτυλίδια. Δεξιά της προθήκης βρίσκεται ένα αναθηματικό ανάγλυφο σε σχήμα μικρού ναού, στο οποίο εικονίζεται ο θεός Πλούτωνας να κρατάει το κέρας της Αμάλθειας, καθώς και ο Διόνυσος να κρατάει και αυτός τα δύο του σύμβολα, έναν κάνθαρο στο αριστερό χέρι και το θύρσο στο δεξί. Στο μέσο της αίθουσας έχει τοποθετηθεί το ακέφαλο άγαλμα εφήβου, ρωμαϊκό αντίγραφο πρωτότυπου έργου του 5ου αι. π.Χ., ενώ στο δεξί σας χέρι καθώς βγαίνετε από την αίθουσα μπορείτε να δείτε τρία ακέφαλα μικρά αγάλματα κοριτσιών (άρκτοι), που προέρχονται πιθανόν από κάποιο άγνωστο ιερό της Άρτεμης στην Εύβοια, όπου υπηρετούσαν τη θεά. Στην κεντρική αίθουσα του μουσείου παρουσιάζονται μερικά από τα πιο καλοδιατηρημένα αγάλματα της συλλογής. Εδώ, ακριβώς απέναντι από την είσοδο, στο μέσο σχεδόν, ξεχωρίζει το μαρμάρινο άγαλμα της μισόγυμνης μορφής του Διόνυσου ή του Απόλλωνα που στηρίζεται σε κορμό δέντρου, έργο του 1ου αι. μ.Χ. (αρ. 12). Δίπλα του, στα δεξιά, εκτίθεται ένα άγαλμα του Αντίνοου, του ευνοούμενου του αυτοκράτορα Αδριανού, ο οποίος εδώ εικονίζεται με τη μορφή του Διόνυσου, στεφανωμένος με φύλλα κισσού και τσαμπιά από σταφύλι και με δέρμα λεοπάρδαλης περασμένο διαγωνίως πάνω απ’ το γυμνό του σώμα (αρ. 32). Δεξιά, πριν βγείτε από το κτίριο, θα δείτε και τον ονομαζόμενο «Ερμή της Χαλκίδας». Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο ακέφαλο άγαλμα των ρωμαϊκών χρόνων στον τύπο της ερμαϊκής στήλης (αρ. 35). Βγαίνοντας από το κτίριο, στην αυλή του μουσείου, και με κατεύθυνση προς το υπόστεγο που θα δείτε ευθεία στο βάθος, στα αριστερά σας θα συναντήσετε πέντε πώρινους κίονες από άγνωστο μεγάλο ναό που υπήρχε στη Χαλκίδα, για τον οποίο εικάζεται πως ήταν αφιερωμένος στον Δία. Στο υπόστεγο Β έχουν συγκεντρωθεί κυρίως ρωμαϊκά, υπερφυσικού μεγέθους αγάλματα, από τα οποία ξεχωρίζει στη μέση το μαρμάρινο άγαλμα μιας καθιστής γυναικείας μορφής (αρ. 33) που πιθανόν απεικόνιζε τη θεά Δήμητρα, έργο του 380 π.Χ. περίπου. Δεξιά θα δείτε τρεις προτομές αλόγων, αναθηματικές επιγραφές και τρία μικρά αγάλματα της ένθρονης θεάς Κυβέλης. Στη δεξιά πλευρά του άλλου υπόστεγου (Α) εκτίθεται μία συλλογή από ενεπίγραφες αναθηματικές και επιτύμβιες στήλες, ενώ στη μέση έχουν συγκεντρωθεί μερικά επιπλέον δείγματα ρωμαϊκών γλυπτών. Η αριστερή πλευρά φιλοξενεί ευρήματα (αγάλματα, αναθηματικές στήλες και επιτύμβια ανάγλυφα) που συνδέονται με το αθλητικό πνεύμα. Κατευθυνόμενοι προς την έξοδο του μουσείου, αξίζει να δείτε τελευταίο το ακέφαλο μαρμάρινο άγαλμα της γονατιστής γυναικείας μορφής που βρίσκεται μεταξύ του εκδοτηρίου και της στοάς Α (αρ. 1212), του 4ου αι. π.Χ., το άγαλμα σκύλου (αρ. 1213) ακριβώς δίπλα από την πόρτα του εκδοτηρίου, και απέναντι το μαρμάρινο λιοντάρι (αρ. 6123), που είναι από τα τελευταία αποκτήματα του μουσείου. Τμήμα από το υπόστεγο Β, στην αυλή του Αρχαιολογικού Μουσείου Χαλκίδας, όπου εκτίθενται ρωμαϊκά, υπερφυσικού μεγέθους αγάλματα. Μαρμάρινη επιτύμβια στήλη του 4ου αι. π.Χ. (Αρχαιολογικό Μουσείο Χαλκίδας). Πρωτοκυκλαδικά ειδώλια από τη Μάνικα (Αρχαιολογικό Μουσείο Χαλκίδας). Κεφαλή αρχαϊκού κούρου, έργο του 6ου αι. π.Χ. (Αρχαιολογικό Μουσείο Χαλκίδας).